Đại biểu Quốc hội Vương Thị Hương thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bongdalu truc tiep (sửa đổi)

BHG -Chiều 14.6, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV tiếp tục phiên thảo luận tập trung tại hội trường về các dự án luật. Thay mặt Đoàn ĐBQH Hà Giang, đại biểu Vương Thị Hương đã nêu nhiều ý kiến góp ý vào dự thảo Luật Phòng, chống bongdalu truc tiep (sửa đổi).

Đại biểu Vương Thị Hương cho rằng: Từ thực tiễn thi hành Luật phòng, chống bongdalu truc tiep đã xác định có 4 nhóm hình thức bạo hành gia đình gồm: Bạo lựcthể chất, tinh thần, kinh tế, tình dục.Việc nhận diện được những hình thức bạo hành rất quan trọng, là cơ sở đểtriển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hành vi bongdalu truc tiep, bảo vệ người bị bongdalu truc tiep. Tuy nhiên thực tếcho thấy mớichủ yếu khảo sát, đo lường được bạo lực thể chất. Còn bạo lựcvềtinh thần rất khó phát hiện, mang yếu tố ẩnnhưng lại mang nhiều hậu quả khó lường.Bên cạnh đó, bạo lực tình dục được hiểu như thế nào?Liệucó cần bằng chứng trong điều tra bạo lực tình dục hay dựa trên báo cáo của nạn nhân, nhân chứng? Do vậy cần phải có thang đo đặc thù, cách khảo sát đặc thù của các cơ quan về giới để nhận diện đúng, rõ hơncác hình thứccũng như hành vibạolựcgia đìnhtrong thực tế,tránh trường hợpngười bị bongdalu truc tiep không biết mình bị bạo lực, dẫn tới việc không thể hoặc gây khó khăn trong việc triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hành vivàbảo vệ người bị bongdalu truc tiep.

Đại biểu Vương Thị Hương góp ý vào dự án Luật Phòng, chống bongdalu truc tiep (sửa đổi)

Theo đại biểu, trong khái niệm “bongdalu truc tiep” cần giải thích rõ những hành vi gây bongdalu truc tiep là hành vi của ai? Đối tượng gây bongdalu truc tiep là ai để dễ nhận biết, dễ phân biệt với các hành vi bạo lực khác. Do vậy đề nghị bổ sungchủ thể, đối tượnggây bongdalu truc tiep vào khái niệm, cụ thể:“bongdalu truc tiep là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, kinh tế, tình dục đối với thành viên khác trong gia đình”.

Tại khoản 2, Điều 4 dự thảo Luật quy địnhhành vi bongdalu truc tiepđược áp dụng đối với các đối tượng: Người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người đã từng có quan hệ chăm sóc nuôi dưỡng. Quy định như vậy là rất phù hợpvới thực tiễn hiện nay, dự thảo luật đã điều chỉnh mở rộng đối tượng gây bạo lực gia đìnhso với Luật phòng chống bạo lựcgia đìnhnăm 2007,bởi trên thực tế có nhiều trường hợp không phải là vợ chồngnhưng sống chung như vợ chồng, việc bạo hành con riêng xảy ra thời gian gần đây rất thương tâm, đã có trường hợp trẻ bị bạo hành dẫn tới tử vong, gây bức xúc dư luận. Nếu không quy định hành vi bongdalu truc tiep áp dụng vớingười đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người đã từng có quan hệ chăm sóc nuôi dưỡngchắc chắn sẽ bỏ lọt đối tượng gây bongdalu truc tiep.

Đại biểu đề nghị cần nghiên cứu bổ sung giải thích từ ngữ“thành viên gia đình”để áp dụng trong phạm vi của luật này; khái niệm cần làm rõ“Các thành viên trong gia đình có bao gồm các thành viên của người đã ly hôn, người chung sống với nhau như vợ chồng, người có quan hệ chăm sóc nuôi dưỡng”.Hoặc bổ sung quy định cụ thể đểtăng cường việc triển khai thực hiện Điều 10 dự thảo luật quy định về Quyền và trách nhiệmcủa các đối tượng này trongphòng, chống, bongdalu truc tiep. Cũng như liên quan đến trách nhiệm trong hòa giải quy định tại khoản 2, Điều 21 dự thảo luật.

Đề nghịnghiên cứu, bổ sung tại Điều 3 giải thích từ ngữ“Người có nguy cơ bị bongdalu truc tiep”,nhằmgiúp các cá nhân, tổ chức vàcơ quan trợ giúp có thể xác định đượcnhững người có nguy cơ bị bongdalu truc tiepđểtừ đó có thểchủ động tiếp cận, tư vấn và hỗ trợ cho việc phòng ngừa bongdalu truc tiep được tập trung, chủ động hơn.

Tại khoản 1Điều 18 quy định“tư vấn về phòng chống bongdalu truc tiep ở cộng đồng do địa chỉ tin cậy ở cộng đồng hoặc tổ tư vấn gia đình ở cộng đồng dân cư thực hiện”.Vềđịa chỉ tin cậy ở cộng đồngđã được quy định tại Điều 42 dự thảo luật; riêng“tổ tư vấn gia đình ở cộng đồng dân cư” chưa được quy định, và trong thực tiễn hiện nay đã cótổ tư vấn gia đình ở cộng đồng dân cưhay chưa?Nếu có thìtổ chức ra sao? Cách thức vận hành tổtư vấnnày như thế nào? Do cơ quan nào hướng dẫn?Và nếu chưa có thì có cần quy định cụ thể trong dự thảoluật hay không?Cơ quan soạn thảo cần làm rõ nội dung này.

TạiĐiều 20 “Hòa giải trong phòng, chống bongdalu truc tiep”,khi xảy ra hành vi bongdalu truc tiep thì gia đình, cơ quan, tổ chức, tổ hòa giải tiến hành hòa giải nhưng trường hợp người bạo hành không đến thì giải quyết thế nào?Vàtrong thực tế đã có không ít vụ việc hòa giải gần như không đạt được kết quả khichỉ có duy nhất nạn nhân – người bị bongdalu truc tiep một mình tới trình bày, một mình nói ra nguyện vọng, còn đối tượng chính là người có hành vi bongdalu truc tiep lại không có mặt. Có cầncó biện pháp nào để cưỡng chế hay không? Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung các điều kiện đảm bảo cho công tác hòa giải.

Về nguyên tắc hòa giải, theo đại biểu, có thể thấyvới định kiến về giới,cókhông ít gia đình khi tổ chức hòa giải thường hòa giải theo hướng khuyên nhủ người bị bongdalu truc tiep(thường là phụ nữ bị yếu thế)nhẫn nhịn, bỏ qua,do đódễ dẫn tới người phụ nữ có nguy cơ bị “bạo hành kép”vàvớiviệc hòa giải nhiều lần, kéo dài thường sẽ gây ra chậm trễ trong giải quyết vụ việc và làm tăng nguy cơ, nguy hiểm cho người phụ nữ và con cái của họ. Đểđảm bảo quyền tự chủ, tự quyết định của người bị bongdalu truc tiep đề nghị bổ sung thêm 2 nguyên tắc trong hòa giải phải đảm bảo: Thứ nhất,“người bị bạo lực phải được thông báo đầy đủ về quy trình và chấp thuận/đồng ý hòa giải”; thứ hai,“không hòa giải quá 2 lần đối với các trường hợp:Người gây bạo lực tái phạm hành vi bạo lực; Người gây bạo lực đã vi phạm thỏa thuận hòa giải trước đây”.

Về việc góp ý, phê bình người có hành vi bạo lực gia đìnhtrong cộng đồng dân cư quy định tại điều 23 dự thảo luật.Thực tế cho thấy đa số người có hành vi bongdalu truc tiep sẽ từ chối, trốn tránh cuộc họp phê bình, góp ý. Dự thảo luật chưa có quy định trong trường hợp người có hành vi bongdalu truc tiep vắng mặt thì thế nào? Có thực hiện góp ý phê bình khi vắng mặt không? Nếu người có hành vi bongdalu truc tiep vẫn không có mặt, không tổ chức góp ý, phê bình thì hậu quả thế nào? Đề nghị nên bổ sung quy định trong trường hợp người có hành vi bạo lực cố tình vắng mặt.

Duy Tuấn (tổng hợp), Ảnh: CTV