Có một loài bongdalu hôm quả "Tím miên man, dịu vợi đến nao lòng"

BHG - Tháng 10, với bất kỳ ai đam mê du lịch trải nghiệm và khám phá, không thể không ước được một lần lên với miền cực Bắc của Tổ quốc, nơi những cánh bongdalu hôm quả Tam giác mạch (TGM) tím, hồng nhẹ nhàng lay động trong làn gió thu giữa Cao nguyên đá hùng vĩ.

Loài bongdalu hôm quả bé nhỏ diệu kỳ.

Còn nhớ, những năm trước đây, khi TGM chưa trở thành loài cây du lịch, mỗi chuyến công tác lên Cao nguyên đá Đồng Văn; tôi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của một loài bongdalu hôm quả thân thảo mộc bé nhỏ, phơn phớt hồng, nó lần khuất, lặng lẽ vươn lên đầy sức sống giữa miền đá tai mèo sắc nhọn. Khung cảnh ấy, thật sự gợi nhiều ấn tượng về vẻ đẹp của một loài bongdalu hôm quả nơi miền cực Bắc bởi ở giữa Cao nguyên đá xám hùng vĩ, nơi cây ngô phải nhọc nhằn mọc lên từ hốc đá, lại có một loài bongdalu hôm quả nhỏ xinh vươn thẳng lên bầu trời khoe sắc. Không chỉ vậy, vẻ đẹp còn ở sự biến hóa mờ ảo về mầu sắc rất đặc trưng theo thời gian: Khi mới nở, bongdalu hôm quả có màu trắng, chuyển dần qua phớt hồng, ánh tím và cuối cùng là đỏ sẫm. Không ai nhớ rõ đã có bao nhiêu mùa bongdalu hôm quả TGM trên Cao Nguyên đá, chỉ biết rằng loài bongdalu hôm quả bé nhỏ, xinh đẹp này còn mang theo mình cả câu chuyện sự tích kỳ bí liên quan đến các nàng tiên trên trời. Chuyện kể rằng, các nàng tiên Gạo, tiên Ngô đi gieo hạt khắp hạ giới, mày trấu, mày ngô không biết làm gì nên đổ vào khe núi. Khi mùa giáp hạt đến, hạt ngô, hạt lúa trong nhà đã cạn mà chưa đến vụ gieo trồng sau, người dân đi khắp núi rừng để tìm cái ăn, họ phát hiện trong các khe núi, một rừng bongdalu hôm quả li ti trải dài, lá có hình tam giác, khi kết hạt đem về nấu ăn thì ngon như hạt ngô, hạt gạo. TGM được gọi tên từ đó và đến nay, sau mỗi mùa ngô, người dân trên Cao nguyên đá lại gieo trồng loại cây này, nó được chế biến thành các loại bánh hay dùng để nấu rượu.

Du khách mải mê khám phá vẻ đẹp bongdalu hôm quả TGM trên Cao nguyên đá. Ảnh: HOÀI AN

Những năm gần đây, khi Cao nguyên đá Đồng Văn trở thành Công viên Địa chất toàn cầu, thu hút hàng trăm ngàn lượt du khách mỗi năm và các loại hình du lịch “bụi”, trải nghiệm, khám phá,... nở rộ, bongdalu hôm quả TGM được nhiều du khách săn tìm; loài bongdalu hôm quả nhỏ bé khoe khắc vào mỗi độ Thu về trên miền đá trở thành tâm điểm của truyền thông và lan tỏa mạnh mẽ trên các trang mạng xã hội, thật khó có mỹ từ nào có thể diễn tả được hết sức hút kỳ diệu của nó, chỉ biết bất kỳ ai cũng muốn một lần được đắm chìm, mải mê giữa mùa TGM.

Xây dựng hình ảnh TGM thành thương hiệu du lịch Hà Giang.

Nhận thấy sức hút từ loài bongdalu hôm quả diệu kỳ này, đồng thời cũng là tạo sinh kế cho người dân cùng tham gia phát triển du lịch, năm 2015, UBND tỉnh đã tổ chức Lễ hội bongdalu hôm quả TGM lần thứ nhất với nhiều chương trình, hoạt động bên lề đặc sắc, ấn tượng, góp phần quảng bá hình ảnh về mảnh đất và con người nơi miền cực Bắc của Tổ quốc với bạn bè trong và ngoài nước. Năm 2015, đã có trên 762.000 lượt du khách đến với Hà Giang, doanh thu từ ngành Du lịch đạt trên 700 tỷ đồng. Công suất sử dụng phòng nghỉ đạt gần 80% (Đặc biệt vào mùa Lễ hội bongdalu hôm quả TGM đạt 100%). Tất cả các nhà nghỉ, cơ sở lưu trú của hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc và xe khách tuyến Hà Giang– Hà Nội đều kín chỗ và phải đặt trước ít nhất 1 tuần. bongdalu hôm quả TGM được ngành chức năng xác định là cây “du lịch”, là một hướng đi mới cho du lịch tỉnh nhà.

Với sức hút của bongdalu hôm quả TGM, một số địa phương khác cũng đã gieo trồng thành công loại bongdalu hôm quả này để phục vụ du khách, tuy nhiên, những ruộng bongdalu hôm quả ở vùng đồng bằng như thế dần chìm vào quên lãng bởi có lẽ bongdalu hôm quả TGM chỉ đẹp và khoe sắc kỳ diệu giữa miền đá núi tai mèo hùng vĩ. Để mùa bongdalu hôm quả TGM trở thành thương hiệu của du lịch Hà Giang, năm nay, Lễ hội bongdalu hôm quả TGM lần thứ hai sẽ được tổ chức vào trung tuần tháng 10 với nhiều nội dung ấn tượng, độc đáo, tái hiện nét đẹp và truyền thống văn hóa của đồng bào các dân tộc trên miền đá như: Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Đá nở bongdalu hôm quả”; các hoạt động trải nghiệm sản phẩm từ bongdalu hôm quả TGM; Lễ hội Đường phố trình diễn âm nhạc dân gian và sắc màu trang phục các dân tộc Hà Giang; trưng bày các sản phẩm văn hóa, nông nghiệp, du lịch các huyện, thành phố trong tỉnh. Ngoài ra, các điểm du lịch, dừng chân được đầu tư thiết kế trồng bongdalu hôm quả có điểm nhấn với các mô hình đa dạng, ấn tượng, ý nghĩa như: Bản đồ đất nước, Cột cờ Lũng Cú, khèn Mông, thung lũng bongdalu hôm quả Sủng Là, suối bongdalu hôm quả Pả Vi, Mã Pì Lèng, bongdalu hôm quả cũng sẽ được trồng dọc Quốc lộ tại các xã Vần Chải, Sà Phìn, Sủng Là, Phố Cáo, Ma Lé, Lũng Cú, Lũng Cẩm (Đồng Văn) giúp du khách như có cảm giác lạc vào miền cổ tích với bạt ngàn bongdalu hôm quả. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, các dịch vụ du lịch, đảm bảo về ANTT, an toàn VSTP;... cũng được các địa phương thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ. Đặc biệt, đây là loài cây nông nghiệp không mang lại nhiều về lợi ích kinh tế vì năng suất thấp; vì vậy, ngoài việc hỗ trợ, khuyến khích người dân trồng bongdalu hôm quả phục vụ du lịch thì các sản phẩm từ bongdalu hôm quả TGM như bánh, rượu cũng được duy trì và phát triển để tăng thu nhập, tạo sinh kế mới cho người dân. Khách du lịch khi đến với Hà Giang cũng cần lắm một hành động đẹp là bảo vệ bongdalu hôm quả, không giẫm lên cây khi chụp ảnh khiến nhiều đám bongdalu hôm quả bị hỏng, ảnh hưởng đến thành quả lao động và tạo hình ảnh phản cảm trong mắt người dân.

Cao nguyên đá mùa nào cũng đẹp, nhưng vào thời điểm cuối Thu, khi nắng Thu vàng dát nhẹ trên dòng Nho Quế trong xanh và vỡ òa cảm xúc với bạt ngàn bongdalu hôm quả Tam giác mạch có lẽ là không gian đẹp và hấp dẫn nhất. TGM như thêm một nét duyên trên miền núi đá tai mèo hùng vĩ, xin được kết thúc bài viết này bằng những câu thơ đẹp đang được cư dân mạng xã hội lan truyền mạnh mẽ trước thềm lễ hội:

“bongdalu hôm quả của đá, là Tam giác mạch Tím miên man, dịu vợi đến nao lòngGiữa cao nguyên, đá xám khô cằnChắt chiu hạt, miệt mài đơm bongdalu hôm quả”.

BIỆN LUÂN