Làn xem tỷ số bongdalu linh thiêng, lộc Xuân lan toả

BHG- Hàng năm, vào ngày đầu tiên của năm mới (mồng 1 Tết Nguyên đán),Khi bình minh vừa ló rạng, người Tày ở thôn Tha, xã Phương Độ (thành phố Hà Giang) sẽ đến giếng làng rửa mặt, lấy xem tỷ số bongdalu thiêng như một nghi thức để cầu phúc lộc bình an. Đồng bào Tày ở đây cho rằng, xem tỷ số bongdalu là khởi nguồn cho mọi sự sống, sinh sôi phát triển và có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Đối với bà con xem tỷ số bongdalu còn có ý nghĩa giá trị tâm linh sâu sắc.

Ở trung tâm thôn Tha, có một giếng chung gọi là “Nặm bó bản Tha”, xung quanh xếp đá cuội, xem tỷ số bongdalu giếng trong vắt quanh năm. Nguồn xem tỷ số bongdalu ở đây được tin rằng sẽ giúp người trong làng có một năm mới bình an, no đủ. Theo quan niệm của người Tày nơi đây, xem tỷ số bongdalu giếng làng không chỉ được sử dụng cho sinh hoạt, phục vụ sản xuất nông nghiệp mà còn là nơi hội tụ sinh khí của đất trời. Bởi vậy, vào những ngày đầu của năm mới, mọi thành viên trong gia đình bất kể từ già đến trẻ đều đến giếng rửa măt, lấy xem tỷ số bongdalu với ý nghĩa xua đuổi tà khí, cầu mong một năm may mắn, mùa màng bội thu.

Từ sáng tinh mơ, người già, trẻ nhỏ trong thôn đã ríu rít gọi nhau ra giếng làng, nơi mặt xem tỷ số bongdalu trong veo, để rửa mặt và bắt đầu một năm mới tràn đầy sức sống.

Giếng xem tỷ số bongdalung không biết có từ bao giờ, chỉ biết rằng từ bao đời nay, nó vẫn nằm đó trong vắt, mát xem tỷ số bongdalunh, như một món quà thiêng liêng mà thiên nhiên ban tặng, gắn bó với bao thế hệ người dân trong thôn.

Đây là phong tục được duy trì từ thời các cụ ngày xưa, Bà Nguyễn Thị Nguyện chia sẻ: "Rửa mặt ở giếng xem tỷ số bongdalung không chỉ giúp xem tỷ số bongdalum mát xem tỷ số bongdalun da, mà còn là lời nguyện ước cho một năm an xem tỷ số bongdalunh, hạnh phúc. Đồng thời bảo tồn văn hoá truyền thống của dân tộc".

Trong lúc rửa mặt, ai nấy đều rôm rả nói những câu địa phương quen thuộc: “Théo, théo, nả lương bóoc tào, nả khao bóoc mặn” đây là một câu tiếng Tày có nghĩa mong muốn có một xem tỷ số bongdalun da tươi tắn, rạng rỡ như hoa đào, hoa mận.

Sáng mồng 1 Tết, trung tâm thôn trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Người già, trẻ nhỏ, trai gái trong làng tụ họp ở nhà văn hoá thôn, nơi có giếng xem tỷ số bongdalu vừa rửa mặt vừa rôm rả trò chuyện, chia sẻ những câu chuyện vui ngày đầu năm, ai nấy đều rạng rỡ với hy vọng về một năm mới an lành và may mắn.

Trong không khí rộn ràng ngày đầu năm mới, các em nhỏ tụ tập thành từng nhóm, háo hức chơi đủ trò dân gian, mặc trang phục truyền thống. Tiếng cười giòn tan vang khắp sân nhà văn hoá thôn, hòa vào niềm vui chung của ngày đầu năm mới, xem tỷ số bongdalum cho thôn xóm thêm phần rộn rã, ấm áp.

Sau khi Trưởng thôn gửi lời chúc mừng năm mới đến bà con, mọi người háo hức chờ đợi giây phút phát lộc đầu năm. Những chiếc bánh, kẹo nhỏ xinh, những cành lộc xanh mướt được trao tận tay, mang theo lời chúc may mắn, bình an và sung túc. Không khí rộn ràng, ai nấy đều vui vẻ, tin rằng một năm mới tốt xem tỷ số bongdalunh đã bắt đầu.

Chị Lisa du khách đến từ Vương Quốc Anh chia sẻ: "Chúng tôi rất hào hứng khi được tham gia nghi thức, phong tục tập quán độc đáo của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. Đây là một trải nghiệm mới lạ, giữ gìn nét đẹp văn hoá truyền thống, tôi thấy rất thích thú khi được đón Tết ở Việt Nam".

xem tỷ số bongdalu sau khi đem về được đặt trước bàn thờ để báo cáo tổ tiên, cầu phúc, cầu lộc, cầu bình an. Một phần xem tỷ số bongdalu được sử dụng để đun sôi pha trà còn lại để rửa mặt, tay chân như giúp tinh thần được thanh tịnh.

Sau khi hoàn tất các nghi thức đầu năm, mọi người lại xách xem tỷ số bongdalu từ giếng làng về nhà, tay cầm những ấm xem tỷ số bongdalu nặng trĩu nhưng đầy niềm vui. Tiếng bước chân rộn ràng, tiếng trò chuyện vui vẻ vẫn vang vọng khắp con đường làng, như một dấu hiệu cho một năm mới bắt đầu tràn đầy hy vọng và an lành.

Đây là một phong tục truyền thống lâu đời của người dân thôn Tha, thể hiện sự tôn trọng và cầu mong những điều tốt đẹp cho nhau trong năm mới. Là dịp để mọi người kết nối, sẻ chia niềm vui và tạo nên không khí đoàn kết, ấm áp trong cộng đồng. Với sự tham gia của du khách, phong tục này cũng dần trở thành cầu nối giao lưu văn hóa giữa các vùng miền và quốc gia.

Phóng sự ảnh: NGUYỄN YẾM – NGUYỄN DỊU